[Loạt bài: Ứng dụng kỹ thuật tiên tiến trong điều trị và cứu sống bệnh nhân]
Phát triển kỹ thuật mới không chỉ là bước đi chiến lược trong nâng cao chất lượng khám, chữa bệnh, mà còn thể hiện rõ quan điểm “đưa dịch vụ y tế đến gần dân hơn”. Với sự đầu tư về nhân lực, trang thiết bị, nhiều đơn vị y tế từ tuyến tỉnh đến cơ sở đã từng bước tiếp cận và triển khai thành công các kỹ thuật mới, giúp người dân được thụ hưởng dịch vụ chất lượng ngay tại địa phương, giảm chi phí và thời gian điều trị.
Thêm 8 kỹ thuật mới được triển khai
BS.CKII Nguyễn Tường Quang – Phó giám đốc Bệnh viện ĐK Thống Nhất cho hay, trong quý I/2025 bệnh viện đã triển khai thêm 8 kỹ thuật mới ở 4 khoa. Cụ thể, khoa Chấn thương chỉnh hình – bỏng triển khai kỹ thuật phẫu thuật kết hợp xương xâm lấn tối thiểu điều trị gãy đầu dưới cẳng chân, mâm chày, đầu dưới xương quay; phẫu thuật chuyển thần kinh điều trị gấp khuỷu dang vai do tổn thương đám rối thần kinh cánh tay; phẫu thuật chuyển da, cơ che phủ (phẫu thuật tạo hình các khuyết chi dưới bằng vạt da cơ có cuống mạch nuôi). Khoa Ngoại niệu thực hiện tán sỏi thận qua da có C. Arm và laser. Khoa Vi sinh triển khai đo tải lượng vi rút HIV Real-time PCR. Còn tại khoa Răng hàm mặt triển khai 3 kỹ thuật, đó là điều trị gãy lồi cầu xương hàm dưới bằng nẹp vít hợp kim; phẫu thuật cắt u tuyến nước bọt mang tai và phẫu thuật lấy sỏi ống Wharton tuyến dưới hàm.
“Trong những kỹ thuật này, có những kỹ thuật bệnh viện tự triển khai và có những kỹ thuật được chuyển giao của các chuyên gia như: Bệnh viện Răng hàm mặt và Bệnh viện Chấn thương chỉnh hình ở TP. Hồ Chí Minh.Tất cả những kỹ thuật này được triển khai thành công và mang lại hiệu quả cao cho người bệnh” – bác sĩ Quang nói.
Bác sĩ Dương Anh Tùng - khoa Răng hàm mặt - Bệnh viện ĐK Thống Nhất tư vấn về bệnh u tuyến nước bọt mang tai cho một bệnh nhân.
Một trong những kỹ thuật được triển khai từ đầu năm đến nay đã giúp người bệnh trong tỉnh có thể điều trị tại Đồng Nai, không phải lên tuyến trên, đó là kỹ thuật phẫu thuật cắt u tuyến nước bọt mang tai.
BS.CKI Dương Anh Tùng - Khoa Răng hàm mặt, Bệnh viện ĐK Thống Nhất cho biết, từ khi khoa triển khai kỹ thuật này thu hút rất nhiều bệnh nhân đến điều trị. Trung bình một tháng điều trị cho 3 bệnh nhân bị u tuyến nước bọt mang tai, với số lượng bệnh nhân như vậy tương đối cao chứ không phải là thấp.
Như trường hợp bệnh nhân T.H.L. (55 tuổi, ngụ phường Tân Biên, TP. Biên Hoà) đến khám khi xuất hiện một khối u ở vùng mang tai. Khối u không gây đau đớn, không gây cản trở gì trong việc ăn uống nên người bệnh chủ quan không đi khám. Gần đây, thấy khối u to dần nên người bệnh mới đến bệnh viện thăm khám.
Kết quả chẩn đoán bệnh nhân bị u tuyến nước bọt mang tai, sau đó bệnh nhân được chỉ định phẫu thuật cắt khối u, các bác sĩ đã tiến hành cắt bỏ toàn bộ khối u cho bệnh nhân. Nhờ phát hiện và phẫu thuật kịp thời giúp bệnh nhân tránh được các biến chứng nguy hiểm.
Bệnh nhân L. cho hay, chị cũng không ngờ là mình bị u tuyến nước bọt mang tai. Khi các bác sĩ chẩn đoán chị rất lo lắng cho căn bệnh này cũng như phải lên các bệnh viện ở TP. Hồ Chí Minh điều trị. Tuy nhiên, sau khi được các bác sĩ tư vấn bệnh của chị có thể điều trị tại đây nên chị rất vui.
Theo bác sĩ Tùng, u tuyến nước bọt mang tai lành tính nhưng không điều trị lâu dài có thể chuyển thành u ác tính. U ác tính có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm như: chèn ép dây thần kinh mặt gây liệt mặt; suy giảm thính lực và nguy cơ mù lòa. Khi khối u di căn có thể gây ra các biến chứng ở đầu, cổ, phổi và cuối cùng dẫn đến tử vong. Nguyên nhân hình thành u tuyến nước bọt mang tai hiện tại vẫn chưa rõ, theo đó khi có dấu hiệu bất thường người bệnh nên đi khám để được chẩn đoán đúng bệnh và có phương pháp điều trị phù hợp.
Lọc màng bụng giúp người bệnh sống khoẻ tại nhà
BS.CKII Phan Văn Ở - Phó giám đốc Bệnh viện ĐKKV Long Khánh cho biết, bệnh viện đang gặp khó khăn trong việc đáp ứng nhu cầu chạy thận nhân tạo cho bệnh nhân suy thận mạn giai đoạn cuối. Do số lượng máy chạy thận không đủ nên nhiều bệnh nhân sống tại TP. Long Khánh và các huyện Cẩm Mỹ, Xuân Lộc phải đăng ký chờ đợi lâu mới được chạy thận nhân tạo tại bệnh viện. Hiện ngoài 150 bệnh nhân đang chạy thận vẫn còn rất nhiều bệnh nhân chờ máy để chạy, nếu như bệnh viện không đủ máy chạy thì phần lớn bệnh nhân này phải lên tuyến trên. Do đó, bệnh viện đã triển khai thêm kỹ thuật lọc màng bụng (thẩm phân phúc mạc), giúp bệnh nhân có thêm lựa chọn điều trị tại địa phương, không phải di chuyển xa lên tuyến trên, giảm chi phí, thời gian cho người bệnh và người nhà bệnh nhân.
Bệnh nhân tái khám tại Bệnh viện ĐKKV Long Khánh sau khi tự lọc màng bụng tại nhà.
Điển hình như trường hợp bệnh nhân P. T. H. N. (60 tuổi, ngụ phường Xuân Bình, TP. Long Khánh), được biết bà N. bị suy thận giai đoạn cuối đã 4 năm nay, trước đây mỗi lần chạy thận bà N. phải sử dụng phương pháp mổ tay, chạy ven tay. Tuy nhiên, do ven nhỏ nên được ít tháng mạch bị tắc gây khó khăn trong quá trình điều trị. Cứ 3 ngày/tuần bà N. phải nhờ con đưa đến bệnh viện để chạy thận, mỗi lần chạy từ 3-4 tiếng đồng hồ mất rất nhiều thời gian, chưa kể những lúc phải chờ máy để chạy. Mới đây, khi bệnh viện triển khai phương pháp lọc màng bụng, bà được bác sĩ, điều dưỡng tư vấn với ưu điểm tự làm được tại nhà, không phụ thuộc vào máy, bà N. đã quyết định điều trị bằng phương pháp này. Với phương pháp này, bà N. một tháng mới đến bệnh viện một lần để tái khám và nhận dịch lọc.
Bác sĩ Phan Trần Minh Tuấn - Phụ trách Đơn vị lọc màng bụng - Khoa Hồi sức tích cực, Bệnh viện ĐKKV Long Khánh cho biết, để triển khai phương pháp này, bệnh viện đã chuẩn bị đầy đủ cả về nhân lực và cơ sở vật chất. Đối với trang thiết bị, phòng ốc đảm bảo đúng theo quy định của Bộ Y tế. Đội ngũ điều dưỡng và bác sĩ đều được cử đi học tại Bệnh Viện Chợ Rẫy TP. Hồ Chí Minh và các bệnh viện khác.
“Hiện nay có 3 phương pháp điều trị suy thận giai đoạn cuối, đó là chạy thận nhân tạo, ghép thận và lọc màng bụng. Trong đó ghép thận ít phổ biến, vì đòi hỏi phải có nguồn thận phù hợp và chi phí điều trị cao, chạy thận nhân tạo chiếm tỷ lệ nhiều vì tính hiệu quả và chi phí thấp, tuy nhiên không đủ máy lọc để điều trị cho bệnh nhân, còn lọc màng bụng được đánh giá là có nhiều ưu điểm, vì bệnh nhân có thể tự lọc máu tại nhà” – bác sĩ Tuấn nói.
Theo bác sĩ Tuấn, phương pháp này rất đơn giản, dễ thực hiện, người bệnh có thể thực hiện tại nhà, một tháng chỉ cần tới bệnh viện một lần để khám nhận thuốc và dịch lọc. Đây là phương pháp sử dụng màng bụng của người bệnh làm màng lọc thay thế cho thận suy, để lọc các chất chuyển hoá, nước, điện giải ra khỏi cơ thể người bệnh và giúp cân bằng nội môi. Bệnh nhân sẽ được phẫu thuật để đặt một ống thông lọc màng bụng vào trong ổ bụng, sau đó dịch lọc sẽ được đưa vào trong khoang màng bụng qua ống thông này, từ đó các chất độc trong cơ thể sẽ được đào thải ra ngoài. Bệnh nhân sẽ thực hiện việc lọc 4 lần trong ngày, mỗi lần lọc kéo dài khoảng 30 phút tùy bệnh nhân.
Như trường hợp của bà N., mặc dù lớn tuổi nhưng mỗi lần bà N. thực hiện rất đơn giản. Theo sự chỉ dẫn của bác sĩ và điều dưỡng một ngày bà N. thực hiện lọc 4 lần, để tránh nhiễm trùng cho bản thân bà thực hiện các bước vô khuẩn. “Khi chưa có phương pháp này tôi đến bệnh viện chạy thận phải chờ máy, có khi 10 giờ tối mới về đến nhà, đi lại vất vã và mất thời gian. Giờ tôi không lo vấn đề đi lại và không có máy móc nữa, ở nhà chỉ cần thực hiện theo đúng hướng dẫn là được. Hy vọng rằng với phương pháp này sẽ mang lại nhiều kết quả cho tôi cũng như các bệnh nhân suy thận khác” – bà N. vui mừng nói.
Bác sĩ Tuấn chia sẻ thêm: “Trước đây khi chưa triển khai phương pháp này, bệnh nhân phải lệ thuộc vào bệnh viện, vì bệnh nhân phải đến bệnh viện 3 lần/tuần và mỗi lần chạy mất 4 tiếng đồng hồ, ảnh hưởng tới giờ giấc, sinh hoạt của bệnh nhân. Còn lọc màng bụng, bệnh nhân tự thực hiện tại nhà và chỉ mất khoảng 30 phút. Khi thực hiện phương pháp này, những bệnh nhân trẻ đang trong độ tuổi lao động vẫn có thể làm việc bình thường, đối với bệnh nhân đang đi học không ảnh hưởng gì đến việc học. Chi phí của lọc màng bụng không chênh lệch quá nhiều so với chạy thận nhân tạo mà vẫn được bảo hiểm y tế thanh toán, bệnh nhân chỉ tốn một vài vật tư nhỏ tại nhà, ngoài ra không tốn thêm chi phí nào cả”.
Như vậy đến nay, Đồng Nai đã triển khai 2 được phương pháp điều trị thay thế thận phổ biến, đó là chạy thận nhân tạo và lọc màng bụng. Riêng lọc màng bụng, có 3 bệnh viện triển khai thành công để điều trị cho bệnh nhân suy thận giai đoạn cuối, đó là Bệnh viện ĐK Đồng Nai, ĐK Thống Nhất và Bệnh viện ĐKKV Long Khánh.
Trung tâm y tế nỗ lực vươn mình
Hiện nay, các Trung tâm Y tế (TTYT) tuyến huyện không ngừng nỗ lực, đổi mới và mạnh dạn triển khai nhiều kỹ thuật mới để phục vụ cho người bệnh.
Cụ thể, TTYT H. Xuân Lộc đã triển khai nhiều kỹ thuật khám, chữa bệnh ngoại khoa, giúp người dân yên tâm khám điều trị, hạn chế việc phải chuyển lên tuyến trên. Vừa qua, các bác sĩ của trung tâm đã thực hiện thành công ca phẫu thuật nội soi bóc tách khối u “khủng” khỏi ổ bụng cho cụ bà N.T.C. (87 tuổi, ngụ tại xã Xuân Hưng, H. Xuân Lộc). Cụ bà được người thân đưa nhập viên trong tình trạng ổ bụng phình rất to, kèm theo triệu chứng đau và khó tiểu tiện. Sau khi thăm khám và thực hiện các chỉ định cận lâm sàng cần thiết, bác sĩ phát hiện khối u nang buồng trứng kích thước 20x10mm gây chèn ép bàng quang bệnh nhân. Các bác sĩ đã tiến hành mổ nội soi cho bệnh nhân. Sau 2 giờ phẫu thuật, khối u được lấy ra với trọng lượng hơn 2 kg.
Bác sĩ Bùi Thái Chiến – Giám đốc TTYT H. Xuân Lộc chia sẻ: “Thời gian gần đây, trung tâm đã triển khai phẫu thuật mổ nội soi cho nhiều bệnh nhân tại huyện. Đối với các đơn vị tuyến trên thì việc thực hiện phẫu thuật nội soi cho bệnh nhân không còn xa lạ. Tuy nhiên, đối với trung tâm tuyến huyện, thì việc thực hiện thành công những ca phẫu thuật này là sự nỗ lực rất lớn của đội ngũ bác sĩ trong điều kiện trang thiết bị y tế còn nhiều hạn chế”.
Các bác sĩ TTYT H. Xuân Lộc phẫu thuật gãy kín đầu xương dưới đùi cho một bệnh nhân.
Bên cạnh đó, trung tâm đã mổ cấp cứu thành công nhiều ca bệnh ngoại khoa. Điển hình như trường hợp em T.X.T. (13 tuổi – ngụ xã Xuân Tâm, H. Xuân Lộc) bị tai nạn giao thông dẫn đến gãy đầu trên xương chày chân trái, gây tổn thương xương thân chày và mâm chày. Đa tổn thương nông nhiều vị trí trên cơ thể.
Bác sĩ Bùi Mạnh Tiến – Trưởng khoa Ngoại TTYT H. Xuân Lộc cho hay, trường hợp chấn thương của em T.X.T. khá nặng và đặc biệt. Vì tổn thương xương thân chày và mâm chày sẽ gây ảnh hưởng đến khả năng vận động của bệnh nhân. Do đó, ê kíp đã phẫu thuật và sử dụng nẹp nâng đỡ mâm chày cho bệnh nhân. Đây cũng là lần đầu tiên trung tâm - một đơn vị y tế hạng 3 triển khai thành công ca phẫu thuật như thế này.
Mặc dù điều kiện về nhân sự cũng như cơ sở vật chất, trang thiết bị còn nhiều khó khăn. Sau đại dịch COVID-19, trung tâm có hơn 20 bác sĩ nghỉ việc, tuy nhiên, đơn vị vẫn nỗ lực vượt qua khó khăn, hoàn thành đạt và vượt các chỉ tiêu được giao. Số lượng bệnh nhân đến khám, điều trị ngày càng đông, tổng số phẫu thuật các loại đạt trên 1.000 ca, qua đó, góp phần thực hiện tốt nhiệm vụ chăm sóc, bảo vệ sức khỏe nhân dân trên địa bàn huyện.
Còn tại TTYT H. Cẩm Mỹ, cuối năm 2024 đến nay khoa Ngoại trung tâm triển khai nhiều kỹ thuật mới điều trị cho bệnh nhân như: Phẫu thuật nội soi thoát vị bẹn; Longo điều trị trĩ bằng máy khâu bấm Stapler; điều trị bệnh lý rò và xoang tổ lông; phẫu thuật cấp cứu vỡ tinh hoàn; phẫu thuật gãy 1/3 trên xương cánh tay và ghép xương điều trị khớp giả; phẫu thuật tạo hình hậu môn điều trị hẹp hậu môn sau phẫu thuật Longo…
Hay như TTYT H. Trảng Bom, nhằm đáp ứng nhu cầu phục vụ người bệnh, trung tâm phối hợp với Bệnh viện ĐK Thống Nhất để bệnh viện hỗ trợ đào tạo về nhân lực, trang thiết bị, chuyển giao kỹ thuật nâng cao chất lượng trong khám chữa bệnh tại trung tâm, nhằm sớm thực hiện được các kỹ thuật mới để áp dụng vào công tác chăm sóc, điều trị cho người dân trên địa bàn huyện.
Dự kiến Bệnh viện ĐK Thống Nhất sẽ chuyển giao gói kỹ thuật cho Trung tâm Y tế H. Trảng Bom gồm: sản khoa (mổ lấy thai, phẫu thuật nội soi thai ngoài tử cung và nội soi u nang buồng trứng); phẫu thuật chấn thương chỉnh hình, ngoại tổng quát, tai mũi họng…
BS.CKII Nguyễn Văn Bình – Phó giám đốc Sở Y tế cho hay, không chỉ các bệnh viện tuyến tỉnh, những năm qua các Bệnh viện ĐKKV, các TTYT huyện đã mạnh dạn triển khai nhiều kỹ thuật từ đơn giản đến phức tạp, với mong muốn đưa dịch vụ kỹ thuật mới đến gần người dân. Như kỹ thuật chạy thận nhân tạo, lọc màng bụng, điều trị đột quỵ, phẫu thuật nội soi, ngoại khoa… đối với các bệnh viện tuyến trên không còn xa lạ. Nhưng đối với tuyến cơ sở thì nó là kỹ thuật mới, hơn ai hết những kỹ thuật này đã về gần dân và mang lại hiệu quả thiết thực cho người bệnh.
“Sở Y tế luôn tạo điều kiện thuận lợi để các bệnh viện, trung tâm trên địa bàn đẩy mạnh ứng dụng và phát triển các kỹ thuật mới, kỹ thuật chuyên sâu trong chẩn đoán và điều trị. Điều này không chỉ góp phần nâng cao chất lượng khám chữa bệnh mà còn giảm tải cho tuyến trên, đáp ứng ngày càng tốt hơn nhu cầu chăm sóc sức khỏe của nhân dân” – bác sĩ Bình cho biết thêm.
Sao Mai