Bệnh sởi là bệnh lây lan nhanh nhất trong số các bệnh truyền nhiễm, bệnh lây qua không khí khi người bị nhiễm bệnh ho hoặc hắt hơi. 90% người chưa có miễn dịch sẽ bị mắc bệnh nếu tiếp xúc gần với bệnh nhân sởi. Tiêm vắc xin sởi là biện pháp an toàn và hiệu quả để phòng bệnh sởi.
Hiện nay tình hình bệnh sởi đang diễn biến phức tạp, khó lường trên cả nước nói chung cũng như tại Đồng Nai nói riêng.
Theo Cục Phòng bệnh, Bộ Y tế, từ đầu năm 2025 đến giữa tháng 3, cả nước ghi nhận khoảng 40.000 trường hợp nghi mắc sởi, có 05 trường hợp tử vong liên quan đến sởi. Trong đó, khu vực miền Nam ghi nhận số ca cao nhất (57%), miền Trung chiếm 19,2%, miền Bắc (15,1%), Tây Nguyên (8,7%).
Cục Phòng bệnh cho biết, số ca sốt phát ban nghi sởi phân bố ở các nhóm tuổi, trong đó chủ yếu là trẻ từ 9 tháng tuổi đến dưới 15 tuổi với 72,7%; tỷ lệ trẻ dưới 9 tháng tuổi là 15,3% - đây là nhóm chưa đến độ tuổi tiêm chủng. Số mắc là trẻ nam cao hơn so với trẻ nữ với lần lượt khoảng 55,7% và 44,3%.
Tại Đồng Nai, từ đầu năm 2025 đến ngày 10/4, toàn tỉnh ghi nhận gần 5000 trường hợp nghi mắc sởi, tăng so với cùng kỳ 2024 (00 trường hợp).
Bệnh sởi có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm như viêm tai giữa, viêm phổi, tiêu chảy, khô loét giác mạc mắt, viêm não, có thể dễ dẫn đến tử vong. Hiện nay chưa có thuốc điều trị đặc hiệu đối với bệnh sởi, tiêm vắc xin là biện pháp hữu hiệu để phòng bệnh.
Tiêm vắc xin sởi cho trẻ em tại huyện Định Quán.
Vắc xin phòng bệnh sởi là vắc xin an toàn, hiệu quả
Vắc xin sởi được đánh giá là an toàn. Các phản ứng sau tiêm thường nhẹ, có thể biểu hiện như với các vắc xin khác: sốt (5-15%), phát ban (5%), sưng, nóng, đỏ đau tại chỗ tiêm… Hầu hết những tác dụng phụ sẽ hết trong khoảng từ 1-2 ngày mà không cần điều trị gì.
Các nghiên cứu chỉ ra vắc xin sởi rất hiệu quả để phòng bệnh sởi. Để phòng bệnh sởi hiệu quả, trẻ cần được tiêm 2 mũi vắc xin. Mũi thứ nhất được tiêm khi trẻ 9 tháng tuổi, lúc này chỉ có khoảng 85% trẻ được tiêm vắc xin có đáp ứng miễn dịch. Còn lại khoảng 15% số trẻ không có đáp ứng miễn dịch do các yếu tố còn tồn lưu miễn dịch do mẹ truyền, tình trạng sức khỏe, chất lượng bảo quản vắc xin... Tiêm mũi vắc xin sởi lúc 18 tháng tuổi là cơ hội thứ hai tạo miễn dịch cho những trường hợp chưa có đáp ứng miễn dịch sau tiêm mũi thứ nhất hoặc chưa được tiêm vắc xin sởi. Từ đó tăng tỷ lệ trẻ có miễn dịch trong cộng đồng lên trên 95%, giúp cắt đứt sự lây truyền bệnh sởi trong cộng đồng.
Qua đó cho thấy, vắc xin phòng bệnh sởi là an toàn và hiệu quả. Để bảo vệ trẻ trước tình hình bệnh sởi đang diễn biến khó lường, các bậc phụ huynh cần chủ động đưa trẻ từ 9 tháng đến 2 tuổi chưa tiêm hoặc tiêm chưa đủ 2 mũi vắc xin phòng bệnh sởi đi tiêm đầy đủ, đúng lịch.
Ngoài ra, theo khuyến cáo của Tổ chức Y tế thế giới (WHO), tại các vùng đang bùng phát dịch sởi, nơi mà nguy cơ mắc sởi ở trẻ dưới 9 tháng tuổi cao thì việc tiêm bổ sung một mũi vắc xin có chứa thành phần sởi cho trẻ từ 6 đến dưới 9 tháng tuổi là cần thiết. Vắc xin sởi sử dụng cho trẻ dưới 9 tháng tuổi là an toàn và có hiệu quả trong việc phòng mắc bệnh sởi cho nhóm tuổi nhỏ khi có dịch bùng phát.
Trước tình hình bệnh sởi diễn biến phức tạp, trong đầu năm 2025, Sở Y tế Đồng Nai đã nhanh chóng tổ chức chiến dịch tiêm vắc xin phòng, chống bệnh sởi cho các nhóm tuổi từ 6-9 tháng tuổi, 1-10 tuổi.
Những trẻ từ đủ 6 tháng đến dưới 9 tháng tuổi được tiêm 01 liều vắc xin sởi thì được tính là mũi sởi 0 (mũi bổ sung), sau đó trẻ vẫn phải tiêm đủ 02 mũi vắc xin có thành phần sởi theo chương trình Tiêm chủng mở rộng.
Như vậy, hiện nay lịch tiêm vắc xin sởi cho trẻ từ 6 tháng như sau:
Mũi 0: Tiêm khi trẻ đủ 6 tháng đến dưới 9 tháng tuổi;
Mũi 1: Tiêm khi trẻ đủ 9 tháng tuổi (cách mũi 0 tối thiểu là 4 tuần);
Mũi 2: Tiêm khi trẻ đủ 18 tháng tuổi.
Một số biện pháp khác phòng bệnh sởi
Bên cạnh tiêm vắc xin, người dân cũng cần thực hiện tốt các biện pháp sau để phòng bệnh sởi:
Không cho trẻ đến gần, tiếp xúc với các trẻ nghi mắc bệnh sởi; đeo khẩu trang nơi đông người, thường xuyên rửa tay bằng xà phòng khi chăm sóc trẻ.
Giữ vệ sinh thân thể, mũi, họng, mắt và răng miệng cho trẻ hàng ngày; đảm bảo dinh dưỡng, giữ ấm cơ thể cho trẻ.
Nhà trẻ, mẫu giáo, trường học nơi tập trung đông trẻ em cần giữ gìn vệ sinh sạch sẽ, thông thoáng và đủ ánh sáng; thường xuyên khử trùng đồ chơi, dụng cụ học tập và phòng học bằng các chất sát khuẩn thông thường.
Khi phát hiện có các dấu hiệu nghi ngờ mắc bệnh sởi (sốt, ho, chảy nước mũi, phát ban) cần sớm cách ly và đưa trẻ đến các cơ sở y tế gần nhất để được thăm khám, tư vấn điều trị kịp thời.
BS. Hồ Thị Hồng