Trong thời gian qua, công tác đảm bảo An toàn thực phẩm (ATTP) trên địa bàn tỉnh luôn được các ngành chức năng đặc biệt quan tâm, triển khai thực hiện nhiều giải pháp. Tuy nhiên, Đồng Nai là tỉnh có nhiều khu công nghiệp, tập trung nhiều doanh nghiệp có bếp ăn tập thể, cũng là địa phương có nhiều cơ sở sản xuất, kinh doanh nhỏ lẻ, thức ăn đường phố… điều này đặt ra nhiều thách thức cho công tác đảm bảo ATTP trên địa bàn tỉnh.
Tiềm ẩn nhiều nguy cơ gây mất ATTP
ThS Võ Thị Ngọc Lắm - Phó trưởng Ban chỉ đạo bảo đảm vệ sinh an toàn thực phẩm tỉnh, Phó giám đốc Sở Y tế cho biết, hiện trên địa bàn tỉnh đang có trên 18 ngàn cơ sở sản xuất, kinh doanh thực phẩm, đa số là cơ sở sản xuất, kinh doanh nhỏ lẻ, thức ăn đường phố điều này cũng đặt ra nhiều thách thức cho công tác đảm bảo cho ATTP.
Riêng năm 2024, các ngành chức năng trong tỉnh đã kiểm tra, hậu kiểm hơn 17,1 ngàn cơ sở. Trong đó có 91,1% số cơ sở đạt yêu cầu; hơn 1,5 ngàn cơ sở vi phạm. Các cơ quan chức năng đã xử lý vi phạm hành chính 930 cơ sở với tổng số tiền gần 4,6 tỷ đồng, tiêu huỷ gần 15 ngàn kg sản phẩm động vật vi phạm. Đáng lưu ý, trong năm 2024 xảy ra 3 vụ ngộ độc thực phẩm làm 657 người mắc, 1 người tử vong.
Mặc dù thời gian vừa qua, công tác tuyên truyền về ATTP cũng như thanh kiểm tra tại các bếp ăn tập thể được đẩy mạnh, tuy nhiên nguy cơ mất ATTP vẫn còn cao. Ông Nguyễn Đình Việt, Trưởng phòng Thanh tra Chi cục ATVSTP tỉnh cho biết, Đồng Nai là tỉnh tập trung nhiều doanh nghiệp có bếp ăn tập thể, cũng là địa phương phát triển về chăn nuôi nên việc kiểm soát ATTP ngay từ khâu cung cấp nguyên liệu đầu vào còn khó khăn, tình trạng giết mổ không phép chưa được kiểm soát triệt để, số lượng cơ sở nhỏ lẻ, cơ sở kinh doanh thức ăn đường phố cũng chiếm tỷ lệ cao, trong khi đó ý thức tuân thủ pháp luật của chủ cơ sở và người trực tiếp chế biến thực phẩm của nhóm đối tượng này chưa cao.
Đoàn kiểm tra Liên ngành kiểm tra ATTP tại bếp ăn trường mầm non huyện Xuân Lộc.
Việc kết nối chuỗi thực phẩm an toàn đến các bếp ăn tập thể, cơ sở kinh doanh dịch vụ ăn uống chưa hiệu quả do giá cả cao hơn so với giá thị trường cũng dẫn đến việc các doanh nghiệp có bếp ăn tập thể và doanh nghiệp cung cấp suất ăn công nghiệp tìm đến các nguồn cung cấp rẻ hơn, hợp đồng cung cấp nguyên liệu thực phẩm qua nhiều đơn vị trung gian dẫn đến việc khó kiểm soát chất lượng và truy xuất nguồn gốc của thực phẩm.
Một số doanh nghiệp lớn nấu tập trung ở bên ngoài và cách xa khu công nghiệp (KCN) rồi vận chuyển vào các doanh nghiệp trong các KCN trên địa bàn, trong khi đó không đáp ứng được các yêu cầu về thời gian, phương tiện vận chuyển và bảo quản, nguy cơ xảy ra ngộ độc thực phẩm là rất cao. Giá trị khẩu phần ăn cho người lao động còn thấp, nên nhiều doanh nghiệp phải lựa chọn mua nguyên liệu giá rẻ, không bảo đảm nguồn gốc, xuất xứ, an toàn.
Còn ông Văn Hữu Đồng - Phó giám đốc Sở Công thương tỉnh cho rằng, công tác quản lý nhà nước về chuỗi cung ứng an toàn thực phẩm, nhất là hoạt động sản xuất, chế biến, phân phối thực phẩm nhỏ lẻ đưa đến nhiều nguy cơ mất ATTP, do ý thức chấp hành pháp luật về ATTP của một bộ phận người sản xuất, kinh doanh thực phẩm chưa cao; thói quen lạm dụng thuốc bảo vệ thực vật không bảo đảm chất lượng, không rõ nguồn gốc, tỷ lệ tồn dư thuốc bảo vệ thực vật trên nông sản vẫn còn. Sản lượng, quy mô liên kết sản xuất với tiêu thụ nông sản thực phẩm an toàn, nhất là chuỗi sản phẩm rau, thịt còn hạn chế… Do vậy công tác quản lý chất lượng, ATTP cần được quan tâm tăng cường, đẩy mạnh hơn nữa.
Đẩy mạnh thực hiện các giải pháp đảm bảo ATTP
ThS Võ Thị Ngọc Lắm - Phó trưởng ban Ban chỉ đạo bảo đảm VSATTP tỉnh đề nghị các cơ quan, đơn vị quản lý ATTP tập trung đẩy mạnh tuyên truyền giáo dục, nâng cao nhận thức, xác định trách nhiệm và hành động của các cấp uỷ, tổ chức đảng, cán bộ, đảng viên và nhân dân trong đảm bảo an ninh, an toàn thực phẩm. Tăng cường thanh kiểm tra việc thực hiện các quy định của pháp luật về ATTP đối với các cơ sở sản xuất, chế biến kinh doanh thực phẩm có nguy cơ ngộ độc thực phẩm cao và hay xảy ra vi phạm. Xử lý nghiêm các cơ sở vi phạm, đồng thời công khai tên, địa chỉ các cơ sở vi phạm theo quy định của pháp luật. Các cơ quan, đơn vị chức năng cần có giải pháp cụ thể để nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước về ATTP. Chú trọng phát triển các vùng sản xuất nông nghiệp an toàn, vùng chăn nuôi và giết mổ tập trung, hình thành và phát triển chuỗi về nông nghiệp sạch, hữu cơ, ứng dụng công nghệ cao trong kiểm soát ATTP ngay từ các yếu tố đầu vào. UBND các huyện quan tâm, chỉ đạo lực lượng công an, quản lý thị trường và các đơn vị liên quan phối hợp với ngành y tế trong việc tăng cường kiểm tra, phát hiện và xử lý các hành vi vi phạm pháp luật đối với cơ sở kinh doanh dịch vụ ăn uống và kinh doanh đường phố.
Đoàn Kiểm tra liên ngành kiểm tra bếp ăn tại công ty trên địa bàn huyện Long Thành.
Ông Châu Thanh An - Chi cục Trưởng Chi cục Phát triển nông thôn và Quản lý chất lượng Nông lâm thủy sản cũng cho hay, để đảm bảo công tác ATTP, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo, triển khai thực hiện nghiêm các chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về công tác bảo đảm an ninh, ATTP trong lĩnh vực nông nghiệp; đưa các mục tiêu, chỉ tiêu về an ninh, ATTP vào chương trình, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội của ngành Nông nghiệp trên địa bàn tỉnh.
Phối hợp các cơ quan đoàn thể đẩy mạnh thông tin, tuyên truyền về bảo đảm an ninh, ATTP trong lĩnh vực nông nghiệp; kịp thời thông tin các chuỗi cung ứng thực phẩm nông, lâm, thủy sản an toàn, chất lượng cao, các cơ sở vi phạm, tiềm ẩn nguy cơ mất an ninh, ATTP. Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát công tác bảo đảm an ninh, ATTP nông, lâm, thủy sản; kiên quyết đấu tranh, ngăn chặn, xử lý nghiêm các tổ chức, cá nhân, cơ sở sản xuất, kinh doanh vi phạm quy định về an ninh, ATTP; chủ động phòng, chống tiêu cực trong lĩnh vực an ninh, ATTP. Nâng cao vai trò giám sát của quần chúng trong việc phát hiện, tố giác hành vi vi phạm an ninh, ATTP; tạo dư luận xã hội, người tiêu dùng lên án, tẩy chay các sản phẩm, hàng hoá không đảm bảo ATTP. Xử lý nghiêm hành vi lợi dụng bảo đảm an ninh, ATTP để hạ uy tín, ảnh hưởng tiêu cực đến sản xuất, kinh doanh lành mạnh của các tổ chức, doanh nghiệp, cá nhân.
Đồng thời xây dựng các chuỗi giá trị cung ứng thực phẩm nông, lâm, thủy sản an toàn, chất lượng. Khuyến khích, làm cầu nối chuyển giao ứng dụng, chuyển giao khoa học công nghệ, nhất là công nghệ cao, công nghệ sinh học, công nghệ thân thiện với môi trường trong sản xuất nông nghiệp và chế biến thực phẩm.
Ông Văn Hữu Đồng cho biết thêm, thời gian tới Sở Công thương sẽ đẩy mạnh công tác tuyên truyền, nâng cao kiến thức pháp luật ATTP cho chủ cơ sở, người trực tiếp tham gia sản xuất, kinh doanh thực phẩm; Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra ATTP, kịp thời phát hiện và xử lý nghiêm minh đối với các cơ sở sản xuất, kinh doanh thực phẩm vi phạm pháp luật về ATTP.
Thanh Tú